07/09 – Het septemberuitje van de Vereniging van gepensioneerden van Unilever Rotterdam en Unilever R&D Vlaardingen ging dit jaar naar het mooie Heusden. 

Voor de meesten van ons begon de dag in de bus vanuit Vlaardingen of Rotterdam. De bus bracht ons naar Drimmelen, waar de leden van de VGU-HkR aan boord gingen van het partyschip Zilvermeeuw 2. Dit schip heeft 300 zitplaatsen en op het buitendek is ruimte voor 200 mensen. Voldoende dus voor de gepensioneerden van onze vereniging.

 

Voorzitter Bert Beij verwelkomde iedereen persoonlijk bij het aan boord gaan en allen zochten een plaatsje in een van de twee overdekte salons. Daar werd een kopje koffie of thee met gebak geserveerd. Bert en de bemanning heetten ons nogmaals van harte welkom. 

 

De trossen werden losgegooid en we gingen op weg naar Heusden. Door de Biesbosch en over de Bergsche Maas voeren we naar dit vestingstadje. Prima weertje en dat lokte velen naar buiten om lekker uit te waaien. Uiteraard was er voldoende tijd om weer bij te praten met oud-collega’s. De voorgenomen sluiting van Vlaardingen was daarbij vaak onderwerp van gesprek. 

 

De kapitein vertelde regelmatig over bezienswaardigheden op onze route en het was heerlijk toeven in de zon met een drankje. Voor aankomst in Heusden werd een lunch geserveerd, prima georganiseerd door de bemanning. Want ja, allemaal tegelijk aanvallen op een buffet kan niet en dus werden we keurig tafel voor tafel uitgenodigd om aan het buffet deel te nemen. Ruime keuze aan soorten brood, beleg en fruit en natuurlijk een kroket. 

 

Na deze lunch arriveerden we in de vestingstad Heusden. De plaats ligt in Noord-Brabant, want de Bergsche Maas is de grensrivier tussen Noord-Brabant en Gelderland. In Heusden kon je op eigen gelegenheid rondwandelen of onder leiding van een gids. Er waren tien gidsen beschikbaar, zodat de groepjes niet al te groot werden wat prettig was om de uitleg van een gids te kunnen volgen. De kapitein legde ons keurig uit hoe e.e.a. was georganiseerd.

 

Bij het uitstappen werden we verdeeld in groepjes van 15 mensen, dus als je samen met iemand wilde wandelen moest je bij elkaar in de buurt blijven. Ik stond bij het aanmeren vooraan en werd ingedeeld bij gids 1. In een wandeling van zo ongeveer 2 uur wist deze gids heel wat te vertellen over de vestingstad Heusden.

 

De naam Heusden betekent mogelijk huis in de duinen en heeft vermoedelijk betrekking op een kasteel dat de (toenmalige) Maas beheerste en dat op een rivierduin gelegen was.

Heusden is prachtig gerestaureerd; geruime tijd bestond onduidelijkheid naar welke tijdsperiode de vestingwerken gerestaureerd moesten worden. Men besloot uiteindelijk dat de restauratie moest plaatsvinden zoals de vestingwerken erbij lagen volgens de kaart van Joan Blaeu uit 1646, overeenkomstig het ontwerp van Jacob Kemp, inclusief de soms onhandige indelingen.

 

Heusden heeft - na de restauratie van 1978 - negen bastions, zes ravelijnen, een beschermend eilandje en een natte gracht. Op enkele bastions staan standerdmolens en torens. In 1980 won Heusden de Urbes Nostrae-prijs voor zijn vestingsrestauratie, de hoogste Europese prijs op het gebied van restauratie. Van wat de gids vertelde, licht ik er hier twee toe:

 

Een tragische gebeurtenis vond plaats tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog. Terwijl de geallieerden oprukten, zochten de Duitsers hun heil achter een nieuwe linie, de Bergsche Maas. Zij lieten de hoogste punten in de vesting, het stadhuis en twee kerktorens, opblazen. Dat deden de Duitsers ook elders, teneinde de oprukkende geallieerden te beletten hoge gebouwen als uitkijkposten te gebruiken.

 

Het Heusdense stadhuis werd algemeen gezien als het mooiste stadhuis van heel Nederland. Tijdens de geallieerde beschietingen hielden vele Heusdenaren zich schuil in de grote kelder van het stadhuis. Een deel ervan verbleef in de kelder tijdens de onaangekondigde opblazing. In de nacht van 4 op 5 november 1944 werd de toren van het stadhuis opgeblazen, maar het hele stadhuis stortte in en 134 mannen, vrouwen en kinderen kwamen om. Destijds was dit tien procent van de totale bevolking. Nog geen vier uur later reden de Schotse tanks en Poolse divisies Heusden binnen. De daders van de aanslag werden nooit gevonden en Heusden verloor een deel van zijn inwoners en een historisch bouwwerk.

 

 

 

Om drie uur stapten we weer aan boord van de Zilvermeeuw en voeren via het Heusdensch kanaal, de afgedamde Maas naar de Wilhelmina-sluis. Grote sluis en het is altijd leuk om buiten te kijken naar het schutten. Spectaculair natuurlijk bij een groot hoogteverschil, maar dat viel tegen, het was slechts 30cm schat ik in. Na de sluis kom je dan op de Boven Merwede, een echt brede Hollandse rivier.

 

Zo varend met wederom een lekker glaasje wijn doet je dan snel denken aan het gedicht van Hendrik Marsman: 

 

Denkend aan Holland

zie ik breede rivieren

traag door oneindig

laagland gaan,

rijen ondenkbaar

ijle populieren

als hooge pluimen

aan den einder staan;

en in de geweldige

ruimte verzonken

de boerderijen

verspreid door het land,

boomgroepen, dorpen,

geknotte torens,

kerken en olmen

in een grootsch verband.

de lucht hangt er laag

en de zon wordt er langzaam

in grijze veelkleurige

dampen gesmoord,

en in alle gewesten

wordt de stem van het water

met zijn eeuwige rampen

gevreesd en gehoord

 

Maar, genoeg gemijmerd want de inwendige mens was wel toe aan een hapje. Ook het diner werd geserveerd in buffetvorm en de instructies die we kregen bij de lunch werden nog eens herhaald. We werden wel aangeraden een plekje open te houden voor de toetjes.

 

Het eten liep weer vlekkeloos en we konden ons te goed doen aan een buffet met een ruime keuze aan heerlijke gerechten. En, de aanrader om rekening te houden met het toetjesbuffet, was volkomen terecht. Ook weer een buffet met fruit, ijs en bavarois. 

 

En zo voeren we verder en verlieten de Boven Merwede bij de Biesbosch-sluis bij Werkendam. Een knap staaltje stuurmanskunst want aan beide zijden van het schip was niet meer dan 1 cm ruimte! We voeren weer door de Biesbosch, over het Steurgat terug naar de Amer en de haven van Drimmelen.

 

Voor het afmeren bedankte de voorzitter de leden van het bestuur voor het organiseren van de dag en de bemanning en bedienend personeel van de Zilvermeeuw voor hun voortreffelijke serice aan boord.

 

Restte ons nog de terugreis met de bus naar Vlaardingen of Rotterdam. We konden terugzien op een geslaagde dag.

 

Het volgende evenement, de najaarsbijeenkomst op woensdag 13 december in de Doelen met muziek en diner in het hoofdkantoor, heb ik alvast in mijn agenda gezet.